„DAR MŁODZIEŻY” – rejsy zapisane w historii

Historia 35 lat służby „Daru Młodzieży” na rzecz edukacji morskiej polskiej młodzieży, to opowieść łącząca wszystkie oceany i kontynenty. Udział w najbardziej prestiżowych światowych regatach i zlotach. Pływanie po najtrudniejszych akwenach i pisanie wielkiej historii polskiej bandery. Na pokładzie żaglowca gościły koronowane głowy, szefowie rządów, wielcy żeglarze, tysiące miłośników białych żagli podczas wizyt w odwiedzanych portach.

Rok pierwszy

Na morskie szlaki „Dar Młodzieży” wkroczył w spektakularny sposób. Podróż numer 1 – wyjście z Gdyni 10 lipca 1982 r. – pierwszy port Rostock, później brytyjski Falmouth i start do rywalizacji w ramach The Cutty Sark Tall Ships Races. Dramat na morzu – 27 lipca niemiecki jacht „Peter von Danzig” wzywa pomocy. Po wybuchu kuchenki jeden z żeglarzy uległ groźnym poparzeniom. „Dar Młodzieży” idzie z pomocą. Szalupa transportuje rannego do statkowego szpitaliku. Po przejęciu poszkodowanego przez śmigłowiec, polski żaglowiec wraca na trasę. Pasjonujący finisz i 29 lipca 1982 r., na mecie w Lizbonie, po przepłynięciu 770 mil morskich, debiutant „Dar Młodzieży” jest najszybszy w klasie „A” – wielkich żaglowców. Wyprzedza tradycyjnego rywala „Daru Pomorza”, niemiecki bark „Gorch Fock”, o 14 minut i 18 sekund. Komendanta i załogę „Daru” uhonorowano nagrodą Fair Play Polskiego Komitetu Olimpijskiego.

Dwukrotnie Osaka

Po rejsach na wodach Europy, w kolejnym roku „Dar Młodzieży” wyrusza na oceany. Na zaproszenie Japończyków bierze udział w Osaka World Sail 1983 z okazji 400-lecia zamku w Osace. Zabrał na pokład 119 studentów Wyższej Szkoły Morskiej w Gdyni, którzy spędzili na morzu pełny semestr nauki. Wpływając w paradzie do Osaki, fregata utrzymała wszystkie żagle wchodząc do wewnętrznego portu, co wywołało owacje zgromadzonych na nabrzeżu tłumów. Przez 12 dni pobytu w Osace przewinęło się przez pokład ponad 200 000 gości. Podróż trwała 217 dni, żaglowiec przebył 28 065 mil morskich.

W 1997 roku  kolejna wielka wyprawa do Japonii z udziałem w regatach „Osaka Sail ’97” i w uroczystościach 100-lecia portu Osaka. W regatach, pokonując wiele sławnych żaglowców, „Dar” zajął I miejsce w klasie A. Ponownie chłopcy z „Daru” zadziwili gospodarzy sprawnością w operowaniu żaglami – na oczach zdumionych tłumów, w ciągu dosłownie kilkunastu sekund sprzątnęli wszystkie żagle.

Na szlakach wielkich odkrywców

To był kolejny wielki rejs – udział w Operacji Żagiel 1984, organizowanej w 450 rocznicę odkrycia drogi rzeką Św. Wawrzyńca, przez francuskiego żeglarza Jaquuesa Cartiera. „Dar Młodzieży” wypłynął ze studentami Wyższej Szkoły Morskiej w Szczecinie. Oficjalny start nastąpił na wodach okolic Brestu. Pierwszy etap rozstrzygnięto na Bermudach, drugi wzdłuż wybrzeży Ameryki Północnej do Halifaxu. Na tym etapie „Dar Młodzieży” zwyciężył z takimi konkurentami jak amerykański „Eagle” i boliwijski „Simon Boliwar”. Wspólna żegluga wszystkich żaglowców prowadziła do portu Gaspe u ujścia rzeki Św.Wawrzyńca, a następnie do Quebec – miasta, gospodarza zlotu.

W 1992 roku wielka, międzynarodowa żaglowa armada popłynęła przez Atlantyk upamiętniając historyczną wyprawę odkrywczą Krzysztofa Kolumba. W tym spektakularnym zlocie „Columbus Regatta’92”  z okazji 500-lecia odkrycia Ameryki nie mogło zabraknąć „Daru Młodzieży”. Nasza fregata zajęła III miejsce w klasie A.

Dookoła świata

W latach 1987/1988  –   „Dar Młodzieży” odbył swą najdłuższą i najgłośniejszą podróż płynąc na zlot z okazji 200-lecia osadnictwa europejskiego na kontynencie australijskim. Zdecydowano, że z Australii równie dobrze można wracać do Europy przez Pacyfik.  Wyprawa została zatem  zaplanowana jako rejs dookoła świata – po entuzjastycznym przyjęciu w portach australijskich, przez Nową Zelandię, żaglowiec wziął kurs na Przylądek Horn. W dzienniku zapisano, że trawers osławionego przylądka nieprzejednanego „Dar Młodzieży” minął 6 marca 1988 roku, o godz. 7.15 czasu statkowego. W sumie podczas 274 dni zostawił za rufą 36 352 mil morskich. To była najdłuższa podróż w historii fregaty. Podczas rejsu, za najdłuższy nieprzerwany przelot pod żaglami, wynoszący 1241 Mm, „Dar Młodzieży” otrzymał nagrodę tzw. „Boston Tea Pot”.

Nie tylko Polacy

Wielokrotnie pod żaglami „Daru Młodzieży”, marynarskie kwalifikacje szlifowali praktykanci wielu narodów. W 2007 roku podczas imprezy w oparciu o porty holenderskie i niemieckie żaglowiec uczestniczył w zlotach i pływaniach podczas których przy współpracy z IMO zrealizowane zostały praktyki marynarskie dla 50 studentów afrykańskich akademii morskich. Projekt ten kontynuowany był także w dwóch kolejnych latach.

Od 2008 roku regularne miesięczne praktyki morskie odbywają na „Darze Młodzieży” studenci Hogere Zeevaartschool Antwerpen/Antwerp Maritime Academy. Corocznie ponad stuosobowe grupy praktykantów ze swoimi instruktorami i wykładowcami, pod komendą stałej załogi „Daru” wypływają na Atlantyk z zawinięciami do portów atlantyckich archipelagów – Azorów, Wysp Kanaryjskich czy na Maderę. Do 2018 roku wyszkolono w ten sposób prawie 1300 praktykantów kilkunastu narodowości – studentów belgijskiej uczelni. 

Podczas wielu zlotów żaglowców, w których „Dar Młodzieży” uczestniczył corocznie, w krótkich przelotach brały udział mniejsze grupy żeglarzy z różnych krajów w ramach wymiany załóg – tzw. „cruise in company”. 

Rejsy wyjątkowe

„Dar Młodzieży” to wprawdzie głównie statek pracowicie edukujący adeptów morskiej służby. Kształcący znakomitych, cenionych oficerów i kapitanów światowej floty. Jednak to także pływający ambasador biało-czerwonej bandery. Uświetniający swą obecnością dziesiątki prestiżowych wydarzeń w portach całego świata. Wszystkie wyżej opisane wydarzenia także obfitowały w tego typu elementy. Przykładowo w 2005 roku w Oslo statek uczestniczył w Światowej Wystawie Budownictwa Okrętowego, natomiast w Portsmouth w obchodach 200-rocznicy bitwy pod Trafalgarem. 

W roku 2010 odwiedzając Morze Śródziemne wziął udział w nietypowych  Historical Seas Tall Ships Regatta w Volos, odwiedził Pireus, Warnę a na etapie ze Stambułu do Lavrion, wygrał w klasie A. A jesienią w ramach obchodów Roku Chopinowskiego, w rejs do 5 europejskich portów udało się 100 muzyków Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia z Katowic.

Rok 2013 z kolei zakończył wyjątkowym „Rejsem dla Serca” na trasie Gdynia – Skagen – Amsterdam. Uczestniczyło w nim 92 polskich kardiologów – delegatów na Europejski Kongres Kardiologiczny. Rejs o humanitarnym przesłaniu, który był formą podziękowania Holendrom za pomoc udzieloną w trudnych dla Polaków latach 1983-1990 polskim dzieciom z wrodzonymi wadami serca, które dostały drugie życie w holenderskich klinikach.

Próba bilansu 35 lat

„Dar Młodzieży” to jeden z najpopularniejszych żaglowców świata. Zapraszany wszędzie, notujący zwycięstwa i honory podczas wszystkich większych zlotów i regat wielkich żaglowców. Statek szkolny sukcesywnie modernizowany, mimo tradycyjnego, żaglowego napędu,  znakomicie wyposażony w najnowsze zdobycze techniki nawigacyjnej. 

W ciągu 35 lat służby pod biało-czerwoną banderą, w latach 1982 – 2017, „Dar Młodzieży” odbył 220 podróży, przepłynął prawie 600 tysięcy mil morskich, ponad 700 razy zawijał do portów całego świata. Na pokładzie fregaty przeszkoliło się ok. 20 000 uczniów i studentów szkół morskich polskich i zagranicznych. Zapis w książeczce żeglarskiej o odbytej na żaglowcu praktyce, to znakomita rekomendacja i powód do dumy dla wszystkich wychowanków „Daru Młodzieży”.