O Fundacji Lechosława Bar
Wsparcia Edukacji Morskiej
Praktycznie od rozpoczęcia nauki w Technikum Budowy Okrętów w Szczecinie, a od drugiej klasy w Technikum Budowy Okrętów w Gdańsku – „Conradinum”, a następnie studiując w Wyższej Szkole Morskiej i później pracując w Polskich Liniach Oceanicznych zaangażowałem się społecznie na rzecz środowiska morskiego. Mobilizowałem też do tego inne osoby, jak np. w 1978 roku do realizacji mojej inicjatywy zbierania przez młodzież pieniędzy, by można było zbudować następcę „Daru Pomorza”, czyli „Dar Młodzieży. Mimo, że już nie pływam, czuję się człowiekiem morza i cały czas jestem związany z gospodarką morską. Obecnie jestem przewodniczącym Rady Stowarzyszenia Starszych Oficerów Mechaników Morskich, a Fundacja jest Członkiem Wspierającym Polskiego Związku Przedsiębiorców Żeglugowych. Biorę też udział w pracach w dwóch sekcjach IMO przy PRS. To dzięki pracy na morzu i w firmach związanych z morzem osiągnąłem pewien status materialny, więc chcę się podzielić się z morzem, z gospodarką morską, przez wspomaganie osób kształcących się w zakresie tej branży, na różnych szczeblach nauki, a także krzewienie wiedzy o gospodarce morskiej, jej historii i tradycjach.
Inspiracją do powołania fundacji był również mój krótki rejs na „Darze Młodzieży” w 2017 roku, gdy przekonałem się jak wiele jest potrzeb i to nie tylko by utrzymać ten statek w pełnej dzielności morskiej, ale też by załoga miała lepsze warunki. Jeszcze zanim powołałem Fundację podarowałem załodze „Daru Młodzieży” duży nowoczesny telewizor do messy załogowej i zegar okrętowy do kabiny rektorskiej. Początkowo Fundacja nazywała się …Wsparcia „Daru Młodzieży” i w założeniu celem głównym było wspieranie eksploatacji „Daru Młodzieży”, a w ramach tego również umożliwianie różnym grupom młodzieży szkolenia się na tym statku, nie tylko studentom szkół morskich. Okazało się, że ówczesne władze, wtedy jeszcze Akademii Morskiej, nie były zainteresowane współpracą. Uznałem, że należy rozszerzyć cele fundacji o wspomaganie szeroko rozumianej edukacji morskiej w tym pomoc materialną uczniom, studentom i organizacjom wychowania morskiego oraz sponsorowanie imprez popularyzujących gospodarkę morską i tradycje morskiej. Po ogłoszeniu przez ówczesne Ministerstwo Gospodarki Morskiej, że „Dar Młodzieży” popłynie dookoła świata w ramach obchodów 100-lecia niepodległości Polski, zgłosiliśmy naszą gotowość do współpracy przy organizacji tego rejsu – Rejsu Niepodległości. Zaproponowaliśmy Akademii Morskiej nieodpłatną, pełną obsługę medialną tego rejsu przez doświadczonego reportera filmowego i fotografa, co więcej, chcieliśmy zapłacić za jego pobyt na statku. Ponadto proponowaliśmy wydanie albumu o „Darze Młodzieży”. Akademia Morska nie była tymi propozycjami zainteresowana, ale zainteresowane wydaniem takiego albumu było Ministerstwo.
Niezwłocznie więc przystąpiliśmy do wydania dwujęzycznego albumu o Darze Młodzieży z okazji jego podróży dookoła świata w ramach Rejsu Niepodległości. Było to pierwsze duże przedsięwzięcie Fundacji i musiało zostać wydane w ekspresowym tempie – dwóch miesięcy. Album zwiera blisko 170 pięknych zdjęć z różnych okresów eksploatacji statku. Ponadto zawiera historię powstania „Daru Młodzieży” i jego rejsów, a teksty są w języku polskim i angielskim.
Relacje filmowe i fotograficzne z portów odwiedzanych przez „Dar Młodzieży”, gdzie te albumy były wręczane gościom odwiedzającym statek, świadczą o słuszności przedsięwzięcia, mimo że było ono dość kosztowne z uwagi na zawarcie legalnych umów licencyjnych ze wszystkimi autorami zdjęć i tekstów. Albumy były dostarczane na statek sukcesywnie podczas całego rejsu. Szkoda tylko, że wydanie tego albumu nie spotkało się z aprobatą armatora „Daru Młodzieży” – Akademii Morskiej, chociaż to właśnie na promocję Rejsu Niepodległości, czyli na statek i do MGMiŻŚ trafiło nieodpłatnie blisko 70% nakładu tego albumu. Otrzymaliśmy też, podczas pobytu „Daru Młodzieży” w USA, miły mail z Ministerstwa stwierdzający, że nasze albumy pełnią ważną rolę, gdyż skończyły się już broszury MSZ, więc nasz album jest wręczany jako oficjalna pamiątka. Wiadomo, że w USA jest bardzo liczna Polonia i dlatego było ogromne zainteresowanie pamiątkami z Polski. W związku z tym w grudniu 2018 roku wyekspediowaliśmy na statek do portów w USA dwie duże przesyłki z albumami.
Niemniej jednak, albumy te spełniają też w kraju swoją rolę upowszechniania wiedzy o pracy na morzu i potrzebie szkolenia przyszłych marynarzy.
Kolejnym przedsięwzięciem jest fundowanie płyt upamiętniających legendarnych ludzi morza, zasłużonych dla rozwoju szkolnictwa morskiego i gospodarki morskiej. Płyty są wmurowywane na Nabrzeżu Pomorskim w Gdyni. Jest to wychowanie przez krzewienie tradycji poprzez prezentowanie wybitnych ludzi morza. Pierwszą ufundowaną przez Fundację była odsłonięta w 2018 roku płyta poświęcona komendantowi „Lwowa” i” Daru Pomorza” – kapitanowi Konstantemu Maciejewiczowi, kolejną płytą ufundowaną przez Fundację w 2019 roku uhonorowany został kapitan Mamert Stankiewicz, legendarny „Znaczy Kapitan”. Następnie w 2020 roku, z okazji 100-lecia szkolnictwa morskiego płyta poświęcona adm. Kazimierzowi Porębskiemu, twórcy szkolnictwa morskiego. W 2022 roku na 40-lecie eksploatacji „Daru Młodzieży” wyjątkowo ufundowaliśmy płytę poświęconą statkowi. Kolejne płyty wmurowane w 2024 roku upamiętniają st.of.mech. Andrzeja Perepeczkę, byłego dziekana Wydziału Mechanicznego, który przez 50 lat był wykładowcą szkół morskich i bohaterskiemu kpt. Stanisławowi Kosko – ostatniemu dyrektorowi Państwowej Szkoły Morskiej w Gdyni przed wrześniem 1939 r.
W zakresie wspomagania edukacji morskiej od lat współpracujemy z Politechniką Morską (poprzednio Akademią Morską) w Szczecinie i fundujemy stypendia dla najlepszych studentów tej uczelni. W ramach zaś współpracy z Polskim Związkiem Przedsiębiorców Żeglugowych fundowaliśmy nagrody w realizowanym przez PZPŻ konkursie na najlepszego absolwenta uczelni morskich, a obecnie, ale poza oficjalną współpracą, fundujemy nagrody za najlepszą pracę dyplomową na Wydziale Mechanicznym Uniwersytetu Morskiego.
Współpracujemy ze szkołami średnimi w Gdyni, Ligą Morską i Rzeczną, Szkołą Podstawową nr 40 w Gdyni o imieniu kpt. Olgierda Borchardta, Biurem Promocji Miasta Gdyni.
Angażujemy się również we współfinansowanie różnych imprez propagujących wychowanie morskie, tradycje morskie i żeglarskie, np. Festiwal Filmów Żeglarskich, czy wychowywanie przez żeglowanie, realizowane przez Fundację Oceanu Marzeń.
Prowadzimy również działalność publicystyczną i reklamującą szkolnictwo morskie, a efekty tego można nabyć tutaj.
Sukcesywnie poszerzamy naszą współpracę i jak dotąd spotkaliśmy się z tylko jedną odmową współpracy i ubolewam, że jest to akurat moja macierzysta uczelnia, której jestem podwójnym absolwentem – czyli obecny Uniwersytet Morski.
Planujemy współpracę z innymi placówkami szkolenia morskiego oraz wiele dalszych przedsięwzięć, w tym dalekosiężny cel zaangażowania się w budowę nowego żaglowca, o ile będzie taka potrzeba, gdy „Dar Młodzieży” w przyszłości będzie odchodził na „emeryturę”. Mam też nadzieję, że wtedy zacumuje obok „Daru Pomorza” przy Nabrzeżu Pomorskim.
Na koniec dodam, że Fundacja działa społecznie, nie ma żadnych etatów i oprócz realizacji celów statutowych ponosi jedynie koszty obsługi księgowej i bankowej.
Od 2023 roku posiadamy status Organizacji Pożytku Publicznego – KRS 0000729979 – zachęcamy do odpisu 1,5% podatku PIT.
Lechosław Bar
